Artroskopik Kalça Cerrahisinde Komplikasyonlar
Artroskopik kalça cerrahisi, kalça eklemi hastalıklarının tedavisinde yaygın kullanılan minimal invaziv bir yöntemdir. Ancak bu cerrahi müdahalede de çeşitli komplikasyonlar görülebilmektedir. Bu yazıda, artroskopik kalça cerrahisinde sık rastlanan komplikasyonlar, risk faktörleri ve korunma yöntemleri detaylı olarak ele alınmaktadır.
Artroskopik kalça cerrahisi, femoroasetabuler sıkışma (FAI), labrum yırtıkları, gluteus medius yırtıkları gibi kalça eklemine ait patolojilerin tedavisinde giderek artan oranda tercih edilen minimal invaziv bir yöntemdir. Kalça eklemine dışarıdan küçük kesilerle girilerek gerçekleştirilen bu cerrahi işlem, açık cerrahiye kıyasla iyileşme süresi ve komplikasyon riski açısından avantajlar sunmaktadır. Ancak hiçbir cerrahi müdahale komplikasyonsuz değildir ve artroskopik kalça cerrahisi de çeşitli komplikasyonları barındırabilir.
Artroskopik kalça cerrahisinde komplikasyon riskleri, işlem öncesi hastanın genel sağlık durumu, cerrahın deneyimi, kullanılan ekipman, cerrahi teknik ve müdahalenin kapsamı gibi birçok faktöre bağlıdır. Komplikasyon tipleri açısından enfeksiyon, sinir yaralanmaları, kanama, eklem sertliği ve tromboembolik olaylar en sık rastlanan sorunlar arasındadır. Aşağıda bu komplikasyonlar detaylı olarak değerlendirilmiştir.
Cerrahi alan enfeksiyonları, artroskopik kalça cerrahisinde nadir görülmekle birlikte ciddi sonuçlara yol açabilir. Steril koşulların sağlanması, cerrahi süreyi en aza indirmek ve uygun profilaksi antibiyotik kullanımı enfeksiyon riskini azaltan temel önlemlerdendir. Erken dönemde tanı ve uygun tedavi ile enfeksiyon kontrol altına alınabilir.
Sinir yaralanmaları, özellikle lateral femoral kutanöz sinir, femoral sinir, iskiatik sinir ve pudendal sinir gibi yapıları etkileyebilir. Bu sinirlerin artroskopik prosedür sırasında zarar görmesi, geçici veya kalıcı duyu kaybı, ağrı ve motor fonksiyon kaybına yol açabilir. Sinir yaralanma riski; portal yerleşimi sırasında dikkatli teknik uygulama ve anatomik yapıların iyi bilinmesiyle azaltılabilir. Özellikle kalça ekleminin ekstrem fleksiyon veya ekstansiyon pozisyonunda uzun süre tutulması sinirlerde gerilmeye neden olarak nöropati riskini artırabilir.
Kanama, nadiren ağır olabilir fakat kalça bölgesinde büyük damarların yakınlığı nedeniyle önemlidir. İntraoperatif dikkatli diseksiyon ve hemostaz sağlanması kanama komplikasyonunu azaltmada önem taşır. Daha fazla invaziv girişim gerektiren kanama durumlarında embolizasyon veya açık cerrahi gerekebilir.
Eklem sertliği (artrofibroz), kalça eklem hareket kısıtlılığı ile ortaya çıkar. Özellikle uzun süre immobilizasyon uygulanan veya postoperatif rehabilitasyonu yetersiz hastalarda artış gösterebilir. Erken dönemde aktif ve pasif hareket egzersizleri ile önlem alınabilir.
Tromboembolik komplikasyonlar, kalça cerrahileri sonrası potansiyel olarak ciddi bir tehlike oluşturur. Derin ven trombozu (DVT) ve pulmoner emboli riski, hastanın genel durumuna, cerrahi sürenin uzunluğuna ve mobilizasyonun gecikmesine bağlı olarak artış gösterir. Proflaktik antikoagülan kullanımı, erken mobilizasyon ve uygun kompresyon yöntemleri ile bu risk azaltılır.
Diğer komplikasyonlar arasında eklem içinde serbest cisim oluşumu, kıkırdak hasarı, capsular insufficiency ve tekrarlayan yırtıklar yer alabilir. Özellikle labrum onarımı veya rekonstrüksiyonu yapılan hastalarda dikkatli cerrahi teknik ve postoperatif takip gereklidir.
Artroskopik kalça cerrahisinde komplikasyonların en düşük seviyede tutulması için cerrahın deneyimi ve hastanın doğru seçimi büyük önem taşır. Preoperatif dönemde dikkatli hasta değerlendirmesi, eşlik eden sistemik hastalıkların yönetimi ve cerrahi planlamanın titizlikle yapılması komplikasyon oranlarını anlamlı şekilde azaltmaktadır. Operasyon sırasında anatomik yapılara hakim olmak ve yumuşak dokuların korunmasına özen göstermek gereklidir.
Sonraki süreçte ise etkin bir rehabilitasyon programı, erken mobilizasyonun sağlanması ve komplikasyon belirtilerinin fark edilerek hızlı müdahalede bulunulması tedavi başarısını artırır. Kalça ekleminin fonksiyonel ve ağrısız hale gelmesi için multidisipliner bir yaklaşım benimsenmelidir.
Artroskopik kalça cerrahisi, uygun endikasyon ve teknikle gerçekleştirildiğinde cerrahi riskleri minimal seviyelerde tutabilir. Ancak komplikasyon potansiyelinin bilinmesi, erken tanı ve girişimlerin yapılması hasta güvenliği açısından hayati önem taşımaktadır.
Sıkça Sorulan Sorular
-
Artroskopik kalça cerrahisinde en sık görülen komplikasyon hangisidir?
En sık görülen komplikasyonlar enfeksiyon riski, sinir yaralanmaları ve eklem sertliği olarak bildirilmiştir. Cerrahi deneyim ve teknik uygunluğu ile bu riskler azaltılabilir.
-
Sinir yaralanmalarından nasıl korunulur?
Portal yerleşiminin dikkatli yapılması, cerrahi sırasında anatomik yapıların iyi bilinmesi ve kalça pozisyonunun uygun ayarlanması sinir yaralanması riskini düşürür.
-
Artroskopik kalça cerrahisi sonrası kanama riski ne kadar önemlidir?
Kanama komplikasyonu nadir olup, dikkatli cerrahi uygulama ile kontrol altına alınabilir. Ağır kanama durumlarında ilave tedavi gerekebilir.
-
Tromboembolik komplikasyon riskini azaltmak için ne yapılmalıdır?
Proflaktik antikoagülan kullanımı, erken postoperatif mobilizasyon ve uygun kompresyon yöntemleri tromboz riskini azaltmaktadır.
-
Eklem sertliği nasıl önlenir?
Uzun süre immobilizasyondan kaçınılarak erken dönemde aktif ve pasif hareket egzersizlerine başlanması eklem sertliği riskini azaltır.