Kalça Anatomisi ve Labrum Yırtıkları

Normal Kalça Eklemi Anatomisi

Kalça eklemi, femur başı ve asetabulumdan oluşan yuvalı topuz tipte bir eklemdir. Eklemde ağrısız hareket, eklem yüzeylerini kaplayan hiyalin kıkırdak tarafından sağlanır. Kalça eklem kapsülü, kalın ve güçlü bir yapıya sahiptir ve eklemin stabilitesine katkı sağlayan önemli bir yapıdır.

Labrum nedir?

Labrum, asetabulum kenarını kaplayarak eklemin derinliğini arttıran ve eklem stabiltesine katkı sağlayan fibrokıkırdak yapıdır. Labrum eklemde sağladığı conta benzeri fonksiyon ile, sinoviyal sıvının santral eklem aralığında kalmasını sağlar ve eklem kıkırdağının sağ kalımında görev alır. Bu yapının hasarı, eklemde ağrı, takılma ve kilitlenme benzeri şikayetlere yol açabilir.

Labrum yırtıkları neden oluşur?

Labrum yırtıkları, çok büyük oranda femoroasetabuler sıkışma, asetabuler displazi gibi altta yatan kemiksel bir bozukluk zemininde oluşmaktadır. Bununla birlikte hipermobilitesi olan sporcularda ya da laksitesi olan bireylerde travmatik olarak da görülebilmektedir.

Labrum yırtıklarına sebep olan faktörler;

Kemiksel faktörler; statik aşırı yüklenme, femoral versiyon problemleri, koksa valga benzeri kalça deformiteleri, asetabuler displazi, femoroasetabuler sıkışma, dinamik sıkışma

Yumuşak dokuya bağlı; iliopsoas sıkışması , laksite (kollajen doku bozuklukları)

Travmatik; sublüksasyon ve çıkık

Labrum yırtıkları sonrası hangi şikayetler görülür?

Labrum yırtıkları sonrasında sıklıkla kasık ağrısı görülür. Hastalar derinde ve keskin bir ağrıdan söz ederler. Hastaların ağrıları tipik olarak aktivite ile artış gösterir. Özellikle kalçanın fleksiyonu ve iç rotasyonunu gerektiren, alçak yerlere oturma, arabaya inip binme gibi aktiviteler şikayetleri provake eder. Nadiren hastalarda kalça arkası ve yan tarafında da ağrı görülebilmektedir.

Labrum dokusunda, çok sayıda serbest sinir sonlanması mevcuttur. Bu nedenle labrum yırtıkları oldukça ağrılı klinik bir tablo yaratabilmektedir.

Labrum yırtıkları nasıl tedavi edilir?

Labrum yırtıklarının, tedavisinde altta yatan kemiksel problemin çözülmesi dışında labrumun kısmen debridmanı (yırtık kısımların temizlenmesi), labrum tamiri ya da Labrum rekonstrüksiyonu uygulanabilmektedir. Tedavide karar; yırtık labrum dokusunun yeri, kronikliği (yırtığın oluşum zamanı, eski ya da yeni oluşu) ve doku kalitesi gibi faktörler göz önünde bulundurularak karar verilir.

Labrum debridmanı (yırtık kısmın alınması):

Eğer labrum doku kalitesi bozulmuş ise (yıpranmış ya da kalsifiye doku gibi) labrum debridmanı uygulanabilir. Özel tıraşlayıcılar ve radyofrekans propları ile hasarlı bölge eklemden uzaklaştırılır.

Labrum tamiri:

Eğer labrum dokusunun kalitesi iyileşme için yeterli ise, asetabulum kenarına uygulanacak kemik çapa dikişleri vasıtasıyla labrum tamiri gerçekleştirilebilir. Tamir işleminde uyguladığımız bu kemik çapaları emilebilir özelliktedir ve labrum iyileşmesi sonrasında kemik içerisinde çözünerek kaybolmaktadır.

Şekil: Artroskopi sırasında kalça eklemi ve labrum yırtığının görünümü

Labrum rekonstrüksiyonu:

Daha önceden başarısız cerrahi tedaviler geçirmiş ya da tamiri mümkün olmayan dejeneratif (yıpranmış ve biyomekanik özelliklerini yitirmiş) labrum yırtıklarında, revizyon kalça artroskopisi sırasında uygulanabilmektedir. Vücudun başka bir bölgesinden alınan bir doku ile ya da allogreft (kadavradan alınan gracilis tendonu) ile rekonstrüksiyon uygulanabilmektedir.