Labrum Yırtıklarında Artroskopi

Labrum Yırtıklarında Artroskopi

Labrum yırtıkları nedir, kimlerde görülür ve artroskopik cerrahi ile nasıl tedavi edilir? Kalça ve omuz eklemi sorunlarında artroskopi hakkında detaylı bilgi için tıklayın.

Kalça ve omuz eklemi gibi büyük eklemlerde yer alan labrum, eklem başını saran ve sabitleyen fibro-kıkırdaktan oluşan bir yapıdır. Labrum hem stabilite sağlar hem de eklem içi basıncı düzenleyerek eklem sağlığını korur. Ancak travmatik yaralanmalar, tekrarlayan zorlanmalar ya da yapısal bozukluklar sonucu labrumda yırtıklar meydana gelebilir. Günümüzde bu tür yırtıkların tanı ve tedavisinde artroskopik cerrahi, minimal invaziv yaklaşımı sayesinde ön plana çıkmaktadır.

Labrum Nedir ve Ne İşe Yarar?

Labrum, kalça ekleminde asetabulum adı verilen yuva yapısının kenarını çevreleyen bir halkadır. Omuz ekleminde ise glenoid kenarını sarar. Bu yapının temel görevleri şunlardır:

• Eklem başını yerinde tutarak stabilite sağlamak
• Eklem sıvısının muhafazasına katkı sağlamak
• Şok emici görev görmek
• Eklem yüzeyini artırarak hareketin uyumunu desteklemek

Bu özellikleri sayesinde labrum, hem kalça hem de omuz eklem fonksiyonunun sürekliliğinde kritik rol oynar.

Labrum Yırtığı Nasıl Oluşur?

Yırtıklar genellikle şu nedenlerle gelişir:

• Travma: Düşme, çarpma ya da ani yön değiştirme hareketleri
• Tekrarlayıcı zorlanma: Sporcularda sık görülür (örneğin futbol, tenis, jimnastik)
• Yapısal bozukluklar: Femoroasetabuler sıkışma sendromu (FAI), asetabuler displazi gibi
• Dejeneratif süreç: Yaşa bağlı kıkırdak aşınmaları ve yıpranma

Belirtiler Nelerdir?

Labrum yırtıkları, genellikle sinsi başlayan ancak ilerledikçe yaşam kalitesini bozan belirtilerle kendini gösterir:

• Kalça ya da omuz önünde derin ağrı
• Özellikle oturma, kalkma, merdiven çıkma veya kolu yukarı kaldırmada artan ağrı
• Eklemde tıklama, takılma veya boşalma hissi
• Hareket kısıtlılığı
• Spor performansında düşüş

Tanı Yöntemleri

Tanı süreci fizik muayene ile başlar. Provokatif testler, hastanın ağrı verdiği yönleri değerlendirir. Görüntüleme yöntemleri ise tanıyı destekler:

• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): Özellikle kontrast madde ile yapılan MR artrografi, labrum yırtıklarını daha net gösterir.
• Röntgen: Eşlik eden kemik yapısal bozukluklar (FAI gibi) açısından faydalıdır.
• Bilgisayarlı Tomografi (BT): Özellikle artroskopi öncesi kemik yapının detaylı değerlendirilmesinde tercih edilir.

Labrum Yırtığında Artroskopik Cerrahinin Yeri

Artroskopi, küçük kesilerle kamera ve özel cerrahi aletler kullanılarak yapılan kapalı cerrahi yöntemidir. Kalça ve omuz artroskopisi, labrum yırtıklarının hem tanısını koymak hem de tedavisini gerçekleştirmek açısından altın standarttır.

Avantajları:

• Daha küçük kesiler ve daha az doku hasarı
• Daha az ağrı ve daha hızlı iyileşme
• Kısa hastanede kalış süresi
• Günlük yaşama ve spora erken dönüş

Artroskopik Cerrahi Süreci

Cerrahi genellikle genel anestezi altında yapılır. Uygulama sırasında:

1. Eklem içi görüntüleme ile yırtığın tipi, yeri ve boyutu değerlendirilir
2. Yırtık doku temizlenir (debridman) ya da onarılır (dikişle tespit edilir)
3. Eşlik eden patolojiler (FAI, kıkırdak hasarı gibi) varsa aynı seansta müdahale edilir

Labrum Yırtığı Tedavi Seçenekleri

Yırtığın tipi, hastanın yaşı, aktivite düzeyi ve eşlik eden sorunlara göre tedavi belirlenir:

• Konservatif Tedavi: Hafif vakalarda; istirahat, fizik tedavi, ağrı kesiciler, PRP gibi enjeksiyon tedavileri uygulanabilir.
• Artroskopik Debridman: Küçük ve dejeneratif yırtıklarda parçalı labrumun temizlenmesidir.
• Artroskopik Onarım: Sağlam dokunun korunarak yırtığın dikişle tespit edilmesidir.
• Labrum Rekonstrüksiyonu: Çok büyük veya tekrar eden yırtıklarda greft kullanılarak yeniden yapılandırma yapılabilir.

Rehabilitasyon ve İyileşme Süreci

Artroskopi sonrası iyileşme kişiden kişiye değişmekle birlikte, genel prensipler şunlardır:

• İlk 1-2 hafta koltuk değneği kullanımı (kalça artroskopisinde)
• Ağrının azalmasına bağlı kontrollü hareket egzersizleri
• Fizyoterapist eşliğinde kas gücünü ve esnekliği artırıcı program
• Spora dönüş genellikle 3. aydan sonra planlanır

Kimler Artroskopik Cerrahi İçin Uygundur?

• 18-55 yaş arası aktif bireyler
• Sporcularda performans düşüklüğü yaşayanlar
• Fizik tedaviye rağmen şikâyetleri süren hastalar
• MR’da labrum yırtığı saptanmış ve eşlik eden cerrahi gerektiren durumları olanlar