Hangi Yaş Grubuna Osteotomi Önerilir?

Hangi Yaş Grubuna Osteotomi Önerilir?

Osteotomi ameliyatı kimlere önerilir? Hangi yaş grubundaki hastalar protez yerine osteotomi ile tedavi edilebilir? Yaşa göre uygunluk ve başarı oranları hakkında detaylı bilgi alın.

Osteotomi, özellikle diz ve kalça eklemi başta olmak üzere, eklem kireçlenmesi (osteoartrit) ve bazı deformitelerin cerrahi olarak düzeltilmesinde kullanılan önemli bir tedavi yöntemidir. Eklem yüzeylerinin yüklenme dengesini değiştirerek ağrıyı azaltmayı ve protez gereksinimini geciktirmeyi hedefleyen bu işlem, özellikle genç ve aktif bireyler için büyük avantajlar sunar. Ancak osteotominin uygulanacağı yaş grubu dikkatle belirlenmelidir. Zira cerrahi başarı, sadece teknik yeterlilikle değil; hastanın biyolojik yaşı, kemik kalitesi, yaşam tarzı ve beklentileriyle doğrudan ilişkilidir.

Osteotomi Nedir?

Osteotomi, kelime anlamıyla “kemik kesisi” demektir. Ortopedik cerrahide ise yanlış hizalanmış veya yük dağılımı bozulmuş kemiklerin, yeniden şekillendirilerek eklem üzerine düşen yükün dengelenmesini ifade eder. En sık uygulanan osteotomi türleri şunlardır:

• Yüksek Tibial Osteotomi (HTO): Diz ekleminde iç veya dış taraftaki yük dengesizliğini düzeltmek için tibia kemiği üzerinde uygulanır.
• Distal Femoral Osteotomi: Femur alt ucuna yapılır ve özellikle dizin valgus (X bacak) deformitesinde kullanılır.
• Periase tabuler Osteotomi (PAO): Asetabuler displazi gibi kalça bozukluklarında uygulanan, kalça eklemini yeniden merkezleyen bir osteotomi türüdür.

Osteotominin Amacı Nedir?

Bu ameliyat ile hedeflenenler şunlardır:

• Ekleme binen yükü yeniden dağıtarak ağrıyı azaltmak
• Kıkırdak hasarının ilerlemesini yavaşlatmak
• Hastanın protez cerrahisine olan ihtiyacını geciktirmek veya ortadan kaldırmak
• Genç ve aktif bireylerde doğal eklem korunarak yaşam kalitesini artırmak

Hangi Yaş Grubu İçin Uygundur?

Osteotomi, genellikle 40 yaş altı ya da 40-60 yaş aralığında aktif yaşam süren bireyler için önerilir. Ancak yaş tek başına yeterli bir kriter değildir. Cerrahi karar verirken dikkate alınan unsurlar şunlardır:

1. Biyolojik Yaş ve Aktivite Düzeyi

• 30’lu yaşlarda diz veya kalça kıkırdağında dejenerasyon başlamış ancak protez için erken kabul edilen bireyler
• 40-50 yaş aralığında olup aktif yaşam süren, sportif faaliyetlerde bulunan kişiler
• İş yaşamı, hobileri ve sosyal hareketliliği yüksek bireyler

2. Kıkırdak Hasarının Derecesi

• Erken ya da orta evre kireçlenme
• Total kıkırdak kaybı olmayan hastalar
• Eklemi oluşturan diğer yapılar (menisküs, bağlar) sağlıklı veya düzeltilebilir durumda olanlar

3. Kemik Yoğunluğu ve Kalitesi

• Osteoporozu olmayan, kemik iyileşmesi yeterli seviyede olan bireyler
• Kadınlarda menopoz sonrası döneme dikkat edilerek plan yapılmalıdır

4. Eşlik Eden Deformiteler

• Varus (O bacak) veya valgus (X bacak) deformitesi olan hastalar
• Kalça displazisi veya femoroasetabuler sıkışma gibi kalça problemleri olan bireyler

20’li Yaşlarda Osteotomi Uygulanır mı?

Evet, özellikle doğumsal kalça çıkığı, asetabuler displazi veya erken yaşta görülen femoroasetabuler sıkışma gibi yapısal bozukluklarda genç yaşta osteotomi uygulanabilir. Bu, ileride gelişebilecek ciddi kıkırdak hasarlarının önüne geçmek için koruyucu cerrahi yaklaşım olarak değerlendirilir.

50 Yaş Üzeri Hastalarda Osteotomi Ne Zaman Tercih Edilir?

50 yaş sonrası bireylerde osteotomi uygulanması daha seçicidir. Ancak aşağıdaki kriterler sağlanıyorsa bu yaş grubunda da etkili sonuçlar alınabilir:

• Genel sağlık durumu iyi
• Aktivite düzeyi yüksek
• Kıkırdak hasarı ileri değil
• Kilonun kontrol altında olması
• Protez cerrahisine psikolojik veya fiziksel olarak hazır olmayan bireyler

Osteotomi Yerine Protez Ne Zaman Düşünülmeli?

Aşağıdaki durumlarda protez cerrahisi tercih edilmelidir:

• Geniş kıkırdak kaybı ve ileri evre osteoartrit
• Ekleme hareket kısıtlılığı ve ciddi fonksiyon kaybı
• 65 yaş üzeri, düşük aktivite seviyesine sahip bireyler
• Kemik kalitesi yetersiz olan durumlar

Osteotomi Sonrası Beklentiler ve Sonuçlar

Doğru hasta seçimi yapıldığında osteotomi ameliyatı, ağrının azaltılması ve işlevin geri kazanımı açısından yüksek başarı oranlarına sahiptir. Literatürde osteotomi sonrası 10-15 yıl protez cerrahisine gerek kalmadan konforlu yaşam süren hastaların sayısı oldukça fazladır.

Rehabilitasyon süreci ortalama 6-12 haftayı bulabilir. Tam yükle yürüyüş genellikle 8. haftadan sonra başlar. Fizik tedavi programı, kas gücü ve eklem dengesi açısından önemlidir.