Diz Artroskopisi Nasıl Yapılır? Ameliyat Süreci
Küçük Kesilerle Büyük Sorunlara Çözüm
Diz artroskopisi, hem tanı hem de tedavi amacıyla kullanılan, günümüzde en sık uygulanan ortopedik cerrahi işlemlerden biridir. Minimal invaziv (kapalı) yöntemle gerçekleştirilen bu operasyon, diz ekleminin içine küçük kesilerle girilerek özel kamera (artroskop) ve mikro cerrahi aletlerle uygulanır. Klasik açık ameliyatlara göre çok daha az doku hasarıyla yapılabildiği için iyileşme süreci daha hızlıdır ve hasta konforu yüksektir.
Peki diz artroskopisi tam olarak nasıl yapılır? Hangi aşamalardan oluşur? Ameliyat öncesi ve sonrası süreçte hastayı neler bekler? Bu yazıda diz artroskopisinin tüm yönlerini detaylı şekilde inceliyoruz.
Diz Artroskopisi Nedir?
Diz artroskopisi, eklem içi yapıların tanı ve tedavisini aynı seansta yapabilme imkânı sunan bir cerrahidir. Ortalama 4–5 mm çapında bir kamera ve cerrahi aletler ile diz ekleminin içine girilir. Eklemin içi ekrandan büyütülerek görüntülenir ve bu sayede hasarlı bölgeler net biçimde değerlendirilir.
Bu yöntemle hem menisküs yırtıkları, ön çapraz bağ yaralanmaları, kıkırdak hasarları, serbest cisimler, hem de sinovit gibi birçok diz probleminin tanısı konabilir ve aynı seansta tedavi uygulanabilir.
Ameliyat Öncesi Hazırlık
Diz artroskopisi planlanan hastalarda öncelikle detaylı bir fizik muayene ve görüntüleme (MR, röntgen) ile sorun değerlendirilir. Ameliyat öncesi kan tahlilleri, anestezi onayı ve varsa eşlik eden hastalıkların kontrolü yapılır.
Hastaya işlemle ilgili detaylı bilgi verilir, işlem sonrası iyileşme süreci ve beklenen aktiviteler anlatılır. Sigara içiliyorsa bırakılması, varsa kan sulandırıcı ilaçların kesilmesi istenir. Ameliyat genellikle günübirlik olarak planlanır.
Diz Artroskopisi Nasıl Yapılır?
Anestezi:
İşlem genellikle spinal (belden uyuşturma) ya da genel anestezi altında gerçekleştirilir. Hangi yöntem kullanılacağı hasta ve anestezi ekibiyle birlikte kararlaştırılır.
Cilt Kesisi:
Dizin ön kısmında, genellikle 2 veya 3 adet 0.5 cm’lik küçük kesi yapılır. Bu kesilerden biri kamera için, diğerleri ise cerrahi aletler için kullanılır.
Eklemin Görüntülenmesi:
Kamera yardımıyla dizin içi özel sıvı ile şişirilerek görüş alanı netleştirilir. Menisküs, çapraz bağlar, kıkırdak yüzeyler, sinoviyal dokular tek tek değerlendirilir.
Tedavi Edici İşlem:
Tespit edilen soruna göre uygun tedavi yapılır. Örneğin:
- Menisküs yırtığı varsa dikilir ya da kısmi menisektomi uygulanır
- Ön çapraz bağ kopuğu varsa rekonstrüksiyon gerçekleştirilir
- Kıkırdak hasarı varsa mikrofraktür ya da mozaikplasti uygulanır
- Serbest cisim varsa çıkarılır
- Enflamatuar dokular varsa temizlenir (sinovektomi)
Kapanış:
İşlem sonunda diz içindeki sıvı boşaltılır, küçük kesiler estetik dikişlerle kapatılır ve steril pansuman yapılır. Gerekirse dizlik veya buz uygulaması ile işlem tamamlanır.
Ortalama işlem süresi 30–60 dakika arasında değişir.
Ameliyat Sonrası Süreç
İlk Gün:
Hastalar çoğunlukla aynı gün taburcu edilir. Ameliyat sonrası dizde ağrı ve hafif şişlik olması normaldir. Buz uygulaması ve istirahat önerilir. İlk günlerde koltuk değneği kullanımı gerekebilir.
İlk Hafta:
Dikiş yerleri kontrol edilir, genellikle 7–10 gün içinde alınır. Ağrı kontrolü için ilaçlar verilir. Hafif egzersizlere başlanabilir.
Fizik Tedavi:
Ameliyatın tipine göre 1. veya 2. haftada fizik tedavi süreci başlatılır. Bu süreçte dizin hareket açıklığı korunur, kas gücü artırılır ve denge çalışmaları yapılır.
Günlük Hayata Dönüş:
Basit işlemler sonrası hastalar birkaç gün içinde işe dönebilir. Sporcularda ve ileri düzey cerrahilerde bu süre uzayabilir. Tam spora dönüş süresi 6–12 hafta arasında değişebilir.
Avantajları Nelerdir?
- Küçük kesiler sayesinde estetik sonuç
- Daha az ağrı ve daha hızlı iyileşme
- Aynı anda tanı ve tedavi imkânı
- Komplikasyon riski düşüktür
- Hastanede kalış süresi kısadır
- Gelişmiş optik sistemle detaylı görüntüleme imkânı
Bu nedenlerle diz artroskopisi, hem cerrahlar hem hastalar için yüksek memnuniyet oranına sahip bir yöntemdir.
Sıkça Sorulan Sorular
-
Diz artroskopisi ağrılı bir işlem midir? İşlem sırasında ağrı hissedilmez. Ameliyat sonrası ağrı, genellikle hafif-orta düzeydedir ve ilaçlarla kolayca kontrol altına alınabilir.
İşlem sırasında ağrı hissedilmez. Ameliyat sonrası ağrı, genellikle hafif-orta düzeydedir ve ilaçlarla kolayca kontrol altına alınabilir.
-
Ameliyat ne kadar sürer?
Ortalama 30–60 dakika sürer. Müdahale edilen yapıya göre süre değişebilir.
-
Ne zaman yürüyebilirim?
Çoğu hasta aynı gün ya da ertesi gün koltuk değneğiyle yürüyebilir. Tam yük vermeye geçiş işlem türüne göre belirlenir.
-
Dize buz uygulaması ne kadar süreyle yapılmalı?
İlk 48 saat boyunca, günde 3–4 kez 15–20 dakika buz uygulaması önerilir.
-
Fizik tedavi şart mı?
Evet. Dizin hareket açıklığı, kas gücü ve fonksiyonel kapasitesinin korunması için fizik tedavi süreci büyük önem taşır.