Femoral Osteotomi Nedir? Ne Amaçla Yapılır?

Femoral osteotomi, uyluk kemiği olan femurun belirli bir bölgesinin kesilerek yeniden hizalanması işlemidir. Bu cerrahi yöntem, özellikle kalça ve diz eklemi ile ilgili açısal bozuklukların düzeltilmesi, yük dağılımının optimize edilmesi ve eklemdeki aşınmanın önlenmesi veya geciktirilmesi amacıyla uygulanır. Genellikle genç ve aktif bireylerde, protez cerrahisini geciktirmek veya tamamen önlemek hedeflenir.

Femoral osteotomi, hem kalça hem de diz eklemi sağlığını korumaya yönelik önemli bir eklem koruyucu cerrahi olarak öne çıkar.

Femoral Osteotomi Neden Yapılır?

Femur, kalça eklemi ile diz eklemi arasında yer alan ve vücut ağırlığını taşıyan en uzun kemiktir. Doğuştan ya da sonradan gelişen açısal bozukluklar, bu kemiğin yük taşıma hattını etkileyerek eklemlerde aşırı yüklenmeye ve zamanla dejenerasyona neden olabilir.

Bu bozukluklar düzeltildiğinde, hem ağrı azalır hem de eklemin ömrü uzatılabilir. Femoral osteotomi bu noktada devreye girerek mekanik eksen hatasını düzeltir.

En Sık Uygulama Alanları

Femoral osteotomi, kalça ve diz çevresinde çeşitli nedenlerle yapılabilir. En sık görülen endikasyonlar şunlardır:

• Kalça displazisi: Kalça yuvasının (asetabulum) femur başını tam sarmadığı doğuştan bir durumdur. Femur kemiğinin yönü değiştirilerek yük doğru şekilde aktarılır.
• Femoroasetabuler sıkışma (CAM tipi): Femur baş-boyun geçişindeki çıkıntılar törpülenemeyecek kadar genişse, osteotomi ile kemik açısı düzeltilebilir.
• Valgus ya da varus dizilim bozuklukları: Bacakların içe ya da dışa eğilmesi sonucu diz eklemine binen yük dengesizleşir.
• Kalça ya da diz çevresi kırıklarının kötü kaynaması: Travma sonrası yanlış kaynamış femur kemikleri, osteotomi ile tekrar hizalanabilir.
• Diz kireçlenmesi olan genç hastalar: Protez gerektirmeyecek hastalarda yük femur ekseni değiştirilerek sağlıklı kıkırdak alanlarına aktarılır.

Cerrahi Nasıl Yapılır?

Ameliyat genellikle genel veya spinal anestezi altında yapılır. Cerrah, femurun belirli bir bölgesinden kontrollü şekilde kesim yapar. Daha sonra kemiğin pozisyonu değiştirerek hedeflenen açı elde edilir. Açılan boşluk bir plak, vida ve gerekirse kemik grefti ile sabitlenir.

Cerrahinin uygulanacağı bölge, bozukluğun yerine göre femur boynu, trokanterik bölge veya distal femur olabilir.

İyileşme Süreci ve Rehabilitasyon

Femoral osteotomi sonrası iyileşme süreci hastaya, yapılan işlemin türüne ve kemik kalitesine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Hastalar genellikle ilk birkaç hafta koltuk değneği ile yürür, tam yük verme 6–8 hafta içinde başlar. Fizik tedavi süreci kas gücünü ve eklem hareket açıklığını geri kazandırmayı amaçlar.

Genel olarak tam iyileşme süresi 3–6 ay arasında değişir. Spora dönüş ve aktif yaşama katılım süresi, hastanın tedaviye uyumu ve yapılan işlemin karmaşıklığına göre değişebilir.

Femoral Osteotomi Kimler İçin Uygundur?

Bu cerrahi özellikle şu gruplarda etkili sonuçlar verir:

• 18–55 yaş arası aktif hastalar
• Protez ameliyatı için erken dönemde olanlar
• Kıkırdağı tamamen harap olmamış hastalar
• Diz ve kalça çevresinde açısal deformitesi olanlar
• Önceden geçirilmiş başarısız diz ameliyatı sonrası eksen düzeltmeye ihtiyaç duyanlar

Yaşlı ve ileri derecede kireçlenmiş hastalarda ise bu yöntem yerine total protez seçenekleri daha uygundur.