Total Diz Protezi: Ameliyat Öncesi ve Sonrası

Total Diz Protezi: Ameliyat Öncesi ve Sonrası

Total diz protezi ameliyatı kimlere uygulanır? Ameliyat öncesi hazırlık, ameliyat süreci ve sonrası rehabilitasyon nasıl olmalı? Tüm detaylar bu yazıda.

Diz ekleminde ileri derecede kıkırdak kaybına ve fonksiyonel kısıtlılığa yol açan osteoartrit, romatoid artrit veya travmatik hasar gibi durumlarda, ilaç tedavileri, fizik tedavi uygulamaları ve enjeksiyon tedavileri yetersiz kalabilir. Bu durumda, total diz protezi ameliyatı en etkili tedavi seçeneği haline gelir. Ancak bu cerrahi sürecin başarısı, yalnızca ameliyatın kendisine değil, öncesinde yapılan hazırlıklara ve sonrasında uygulanan rehabilitasyona da büyük ölçüde bağlıdır.

Bu yazıda total diz protezi ameliyatı öncesi yapılması gerekenler, ameliyat süreci ve sonrasındaki iyileşme dönemine dair kapsamlı bilgiler bulacaksınız.

Total Diz Protezi Nedir?

Total diz protezi, hasar görmüş diz ekleminin metal ve plastik yüzeylerle değiştirilmesidir. Cerrah, uyluk (femur) ve kaval (tibia) kemiklerinin eklem yüzeylerini protez bileşenleri ile kaplar ve genellikle patella (diz kapağı) da yeniden şekillendirilerek uyum sağlanır.

Bu işlem sayesinde:

• Ağrı önemli ölçüde azalır veya tamamen ortadan kalkar
• Günlük aktivitelerde hareket kabiliyeti artar
• Eklemde deformite (eğrilik, bacak boyu farkı vb.) düzeltilir
• Yaşam kalitesi ciddi oranda artar

Ameliyat Öncesi Süreç

Ameliyat öncesi hazırlık, cerrahinin başarısını doğrudan etkileyen kritik bir aşamadır. Bu dönemde hasta eğitimi, tıbbi değerlendirme ve yaşam düzenlemeleri ön plandadır.

1. Tıbbi Değerlendirme

• Kan testleri, idrar tahlili
• EKG ve akciğer grafisi gibi sistemik taramalar
• Varsa kronik hastalıkların (diyabet, hipertansiyon, kalp hastalığı) kontrol altına alınması
• Anestezi doktoru tarafından risk analizi

2. Vücut Hazırlığı

• Fazla kiloların verilmesi önerilir (diz üzerindeki yükü azaltmak için)
• Bacak kaslarının güçlendirilmesi için egzersizler başlanabilir
• Var olan enfeksiyon odakları (diş, cilt, idrar yolu) tedavi edilmelidir
• Sigara içiliyorsa bırakılması istenir

3. Hasta Bilgilendirmesi

• Ameliyatın seyri ve beklentiler hakkında bilgilendirme
• Evde yapılması gereken düzenlemeler (yükseltilmiş klozet, destek tutacakları)
• Yürüteç, baston gibi yardımcı cihazların temini
• Rehabilitasyon sürecine mental hazırlık

Ameliyat Süreci

Total diz protezi genellikle spinal veya genel anestezi altında uygulanır ve yaklaşık 1-2 saat sürer.

Cerrahi Teknik

• Cilt ve kaslar dikkatli bir şekilde açılır
• Diz eklemi yüzeyleri temizlenir
• Protez bileşenleri kemiklere sabitlenir (çimento ile veya çimentosuz teknikle)
• Dren yerleştirilir ve doku kapatılır

Ameliyat sonrası genellikle 1-2 gün içinde ayağa kalkılır. Hastanede kalış süresi çoğu zaman 3-5 gündür.

Ameliyat Sonrası Dönem

1. İlk Günler (Hastane Dönemi)

• Drenler alınır, pansumanlar yapılır
• Kan pıhtılaşmasını önlemek için ilaçlar verilir
• Ağrı kontrolü sağlanır
• Fizyoterapist eşliğinde hareket başlatılır

2. İlk 6 Hafta

• Yardımcı cihazlarla yürümeye başlanır
• Günlük aktiviteler adım adım artırılır
• Merdiven inip çıkma, oturma-kalkma gibi hareketler kontrollü şekilde çalışılır
• Dikişler 10-14 gün sonra alınır

3. 6 Hafta – 3 Ay

• Yardımcı cihazlar genellikle bırakılır
• Kas güçlendirme ve denge egzersizleri artırılır
• Diz fleksiyonu ve ekstansiyon açısı geliştirilir
• Ağrının önemli ölçüde azaldığı dönemdir

4. 3 Ay ve Sonrası

• Diz fonksiyonları normale döner
• Hafif sporlara (yüzme, yürüyüş, sabit bisiklet) izin verilebilir
• Tam iyileşme 6-12 ay içinde sağlanır

Rehabilitasyonun Önemi

Diz protezi ameliyatı başarılı geçmiş olsa bile, yeterli ve planlı bir rehabilitasyon programı uygulanmazsa:

• Hareket açıklığında kısıtlılık
• Kas zayıflığı
• Denge problemleri
• Kalıcı ağrılar

gibi komplikasyonlar gelişebilir. Bu nedenle fizyoterapist eşliğinde yapılan egzersizler, buz uygulamaları, ödem kontrolü ve kademeli yüklenme prensiplerine uyulması büyük önem taşır.