Osteotomi Ameliyatı Sonrası Yürüyüş Ne Zaman Başlar?

Osteotomi Ameliyatı Sonrası Yürüyüş Ne Zaman Başlar?

Osteotomi ameliyatı sonrası ne zaman yürüyebilirsiniz? Hangi aşamada tam yük verilir? Yürüyüş sürecinin evrelerini ve nelere dikkat etmeniz gerektiğini bu yazıda öğrenin.

Osteotomi, özellikle diz veya kalça gibi yük taşıyan büyük eklemlerde oluşan mekanik problemleri düzeltmek için uygulanan önemli bir ortopedik cerrahi yöntemdir. Kıkırdak hasarını dengelemek, ekleme binen yükü yeniden dağıtmak ve protez cerrahisini geciktirmek amacıyla uygulanır. Özellikle genç ve aktif hastalarda diz ekleminde varus (içe bükülme) veya valgus (dışa bükülme) deformitelerini düzeltmek için yapılan yüksek tibial osteotomi (HTO) en yaygın örneklerden biridir.

Bu cerrahinin başarısı, yalnızca operasyonun teknik başarısıyla değil, aynı zamanda ameliyat sonrası iyileşme sürecinin doğru yönetilmesiyle doğrudan ilişkilidir. Bu bağlamda hastaların en çok merak ettiği sorulardan biri de: “Osteotomi sonrası yürüyüş ne zaman başlar?”

Osteotomi Ameliyatının Temel Amaçları

Osteotomi, kemik üzerinde yapılan kontrollü bir kesiyle (genellikle kama çıkarılması veya açılması şeklinde) mekanik hizalamayı düzeltmeyi amaçlar. Bu düzeltmeyle birlikte:

• Kıkırdak aşınmasının olduğu bölgeye binen yük azaltılır.
• Eklemin sağlıklı kısmı daha aktif kullanılabilir hale gelir.
• Protez ameliyatı ihtiyacı ileri yıllara ertelenebilir.
• Ağrı ve fonksiyon kaybı azalır, yaşam kalitesi artar.

Yürüyüşe Başlama Zamanı Hangi Faktörlere Bağlıdır?

Osteotomi sonrası yürüme zamanı kişiden kişiye değişebilir. Bunu etkileyen başlıca faktörler:

• Osteotomi tipi (açık kama – medial, kapalı kama – lateral)
• Kemik grefti veya implant kullanımı
• Hastanın yaşı ve kemik iyileşme kapasitesi
• Cerrahi sonrası fizyoterapiye katılım
• Diz çevresi kas gücü ve denge durumu

Genel Rehber: Hangi Haftada Ne Olur?

Aşağıda osteotomi sonrası yürüme süreci hakkında genel bir rehber sunulmuştur. Ancak bu plan hekimin önerisi doğrultusunda kişiselleştirilmelidir.

1. Hafta – İlk Yürüyüş Denemeleri

• Hastalar genellikle ilk gün ayağa kaldırılır ancak tam yük verilmeden sadece yere basma izniyle.
• Koltuk değneği ya da yürüteç desteğiyle kısa mesafeli hareketlere başlanabilir.
• Yük aktarımı yoktur ya da %10-15 düzeyindedir.

2–4. Hafta – Kademeli Yük Aktarımı

• Kısmi yükle yürüyüş aşamasına geçilir.
• Genellikle haftada %25 artırılarak yükleme yapılır.
• Bu dönemde dizin tam açılmasına ve aktif hareketliliğine önem verilir.

5–6. Hafta – Artan Mobilizasyon

• Destekli tam yükle yürüyüş aşamasına geçilir.
• Yürüme mesafesi ve süresi artırılır, ev içinde bağımsız hareketlilik hedeflenir.
• Koltuk değneği kullanımı devam edebilir ancak azaltılır.

6–8. Hafta – Desteksiz Yürüyüş Başlangıcı

• Radyolojik kemik kaynaması iyi düzeyde ise desteksiz yürüyüş başlatılabilir.
• Denge ve koordinasyon egzersizleri bu dönemde yoğunlaştırılır.
• Yürüme paterninde aksama varsa düzeltici fizyoterapi planı devreye girer.

3. Aydan Sonra – Spesifik Aktivitelere Geçiş

• Merdiven inip çıkma, hafif eğimli yürüyüş, kısa tempolu yürüyüşler uygulanabilir.
• Spor aktivitelerine dönüş genellikle 4. aydan sonra değerlendirilir.
• Kıkırdak ya da bağ tamiri de yapıldıysa süre uzayabilir.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Kemik kaynaması tamamlanmadan tam yük verilmemelidir.
• Röntgen kontrolleriyle iyileşme süreci düzenli takip edilmelidir.
• Yürüyüş esnasında ağrı, şişlik ya da eklemden gelen sesler olursa egzersiz seviyesi yeniden değerlendirilmelidir.
• Koltuk değneği bırakmadan önce denge testlerinden başarıyla geçilmesi gerekir.

Fizik Tedavi ile Yürüyüş Sürecinin Desteklenmesi

Ameliyat sonrası yürüyüşün doğru ve güvenli ilerleyebilmesi için fizyoterapi oldukça önemlidir. Rehabilitasyon sürecinde:

• Kas kuvvetini artırıcı egzersizler
• Eklem hareket açıklığını koruma teknikleri
• Propriyosepsiyon ve denge egzersizleri
• Yürüme paternine yönelik düzeltici çalışmalar uygulanmalıdır.

Bilimsel Çalışmalar Ne Diyor?

Yüksek tibial osteotomi sonrası hastaların büyük çoğunluğunun 6 ila 8 hafta arasında desteksiz yürüyüşe geçebildiği bildirilmektedir. Ancak bu sürecin bireyselleştirilmesi gerektiği, erken yüklemenin implant gevşemesi veya osteotomi açısının bozulması gibi komplikasyonlara yol açabileceği de vurgulanmaktadır.