Osteotomi Nedir? Hangi Durumlarda Uygulanır?

Eklem Koruyucu Cerrahilerin Güçlü Bir Seçeneği

Osteotomi, kelime anlamıyla “kemik kesilmesi” anlamına gelir. Ortopedik cerrahide, özellikle diz ve kalça eklemini ilgilendiren hastalıklarda uygulanan eklem koruyucu bir cerrahi tekniktir. Osteotomi sayesinde kemiklerin hizası düzeltilir, yük dağılımı yeniden düzenlenir ve eklem kıkırdağının aşırı yüklenmesi önlenir. Bu da ağrının azalmasını ve hastanın yaşam kalitesinin artmasını sağlar.

Özellikle genç ve aktif hastalarda, protez ameliyatını geciktirmek veya tamamen önlemek amacıyla tercih edilen osteotomi, doğru endikasyonda uygulandığında oldukça başarılı sonuçlar verir.

Osteotomi Nedir?

Osteotomi, mekanik yük dağılımının bozulduğu durumlarda kemik yapının kontrollü olarak kesilip yeniden hizalanması işlemidir. Ameliyat sırasında kemiğin belirli bir bölgesi kesilerek açılır (veya kapatılır), bu açıklık özel plak ve vidalarla sabitlenir.

Osteotomi en sık şu bölgelerde uygulanır:

• Tibia (kaval kemiği): Diz ekleminde iç tarafın aşırı yük taşıdığı durumlarda
• Femur (uyluk kemiği): Kalça eklemine binen yükü dengelemek için
• Pelvis (leğen kemiği): Kalça displazisi gibi doğuştan yapısal bozukluklarda

Hangi Durumlarda Osteotomi Uygulanır?

1. Diz Eklemi Kireçlenmesi (Gonartroz) – Tek Taraflı

Özellikle iç (medial) ya da dış (lateral) tarafı tutan kireçlenmelerde, dizin yük taşıma hattı bozulmuştur. Yük taşıyan bölgeyi rahatlatmak amacıyla yüksek tibia osteotomisi (HTO) uygulanabilir.

2. Genu Varum (Çarpık Bacak) ve Genu Valgum (X Bacak)

Doğuştan ya da gelişimsel olarak diz hizasında eğrilik varsa, hem estetik hem de fonksiyonel nedenlerle osteotomi yapılabilir.

3. Kalça Displazisi

Kalça yuvasının uyluk başını yeterince sarmadığı durumlarda, asetabular bölgeye yönelik periasetabular osteotomi ile kalçanın yapısı yeniden şekillendirilebilir.

4. Femoroasetabuler Sıkışma (FAI)

Kalça eklemine binen mekanik stresin yeniden dengelenmesi amacıyla femoral osteotomi uygulanabilir.

5. Travmaya Bağlı Eklem Yük Hattı Bozuklukları

Kırık sonrası kemiğin yanlış kaynaması veya eğri kaynaması durumlarında osteotomi ile düzeltme yapılabilir.

Osteotomi Kimler İçin Uygundur?

• 40 yaş altı veya orta yaş grubundaki aktif bireyler
• Tek taraflı kireçlenmesi olan hastalar
• Eklemin diğer yapılarının (bağlar, menisküs) sağlam olduğu durumlar
• Protez için erken bulunan genç hastalar
• Diz veya kalça fonksiyonlarını uzun yıllar korumak isteyenler

Avantajları

• Eklem yüzeyi korunur
• Protez ameliyatı ertelenebilir
• Kendi doğal ekleminizle uzun süre hareket kabiliyeti sağlanır
• Günlük yaşam aktivitelerine dönüş süresi daha kısadır
• Ağrıyı azaltır, fonksiyonu artırır
• Spor yapmaya devam etmek isteyen hastalar için avantajlıdır

Dezavantajları

• Proteze göre daha teknik bir cerrahidir
• Uygun hasta seçimi çok önemlidir
• İyileşme süreci birkaç ay sürebilir
• Fizik tedavi süreci daha uzun olabilir
• Nadiren ikinci bir düzeltme ameliyatına ihtiyaç duyulabilir

Osteotomi Sonrası Süreç

• Hastanede kalış: Genellikle 1–2 gün
• Yürüme: İlk 2-4 hafta koltuk değneği ile yürünür
• Fizik tedavi: 3-6 hafta içinde başlanır
• Spora dönüş: 4-6 ay arası değişebilir
• Tam iyileşme: 6 ay ile 1 yıl arasında tamamlanır