Total Kalça Protezi Nedir?
Kalça Eklemindeki Ağrılara Kalıcı Çözüm
Total kalça protezi, kalça eklemindeki ileri düzey kireçlenme, kıkırdak kaybı veya yapısal bozukluklar nedeniyle hareket kabiliyeti ciddi şekilde kısıtlanan ve günlük yaşam aktivitelerinde zorlanan hastalar için uygulanan kalıcı bir cerrahi tedavi yöntemidir. Bu işlemde hasarlı kalça eklemi, yapay bir eklemle (protez) değiştirilir.
Modern tekniklerle uygulandığında yüksek başarı oranlarına sahip olan kalça protezi ameliyatı, özellikle ağrının azaltılması, hareket kabiliyetinin artırılması ve yaşam kalitesinin yeniden kazanılması açısından oldukça etkilidir.
Kalça Eklemi ve Kireçlenme Süreci
Kalça, vücudun en büyük ve en derin yerleşimli eklemlerinden biridir. Uyluk kemiği (femur) başı ile kalça kemiğindeki yuva (asetabulum) arasında yer alır. Eklemi kaplayan kıkırdak yapı sayesinde hareketler ağrısız ve sürtünmesiz şekilde gerçekleşir.
Ancak:
- Osteoartrit (kireçlenme)
- Travmatik kalça kırıkları
- Doğuştan kalça çıkığı (displazi)
- Romatizmal hastalıklar
- Avasküler nekroz (kemik ölümü)
gibi nedenlerle kıkırdak dokusu zamanla aşınır, eklem boşluğu daralır ve hareket sırasında ağrı ortaya çıkar. Bu noktada, ilaç ve fizik tedavi yöntemleri yetersiz kalırsa kalça protezi gündeme gelir.
Total Kalça Protezi Nedir?
Total kalça protezi, kalça ekleminin hem femur başının hem de asetabulumun yapay bir eklemle değiştirilmesidir. Bu protez genellikle iki parçadan oluşur:
- Femoral Bileşen: Uyluk kemiği içine yerleştirilen metal veya seramik başlı sap
- Asetabular Bileşen: Kalça kemiği içine yerleştirilen yuva (metal, plastik veya seramik olabilir)
Bu bileşenler sayesinde doğal eklem hareketleri taklit edilir, ağrı ortadan kaldırılır ve işlev geri kazandırılır.
Kalça Protezi Hangi Durumlarda Gereklidir?
- Günlük aktivitelerde ciddi zorluk (yürüme, oturma, giyinme)
- Dinlenme sırasında bile geçmeyen kalça ağrısı
- Radyolojik olarak ciddi eklem daralması ve kemik deformitesi
- İlaç, enjeksiyon ve fizik tedaviye rağmen şikâyetlerde azalma olmaması
- Kalça hareket açıklığında belirgin azalma
- Kalça çevresinde sürekli kasılma ve topallama
Total Kalça Protezinin Avantajları
- Kalça ağrısında ciddi azalma
- Hareket kabiliyetinde belirgin artış
- Yaşam kalitesinin yeniden kazanılması
- Günlük aktivitelere bağımsız şekilde devam edebilme
- Yürüme, merdiven çıkma, sosyal hayata katılımın kolaylaşması
Kimler Kalça Protezi İçin Uygundur?
- Genellikle 55 yaş ve üzerindeki hastalar
- Eklemi ciddi şekilde yıpranmış, cerrahi dışı tedavilerden fayda görmeyen bireyler
- Kalça kırığı sonrası eklem yüzeyi bozulmuş hastalar
- Kalça hareketleri ciddi şekilde kısıtlı olanlar
- Genel sağlık durumu ameliyata uygun olan kişiler
Kalça Protezi Ameliyatı Sonrası Süreç
- Hastanede kalış: 2–4 gün
- Yürüme: İlk gün destekle başlanabilir
- Fizik tedavi: Erken dönemde başlatılır
- Normal hayata dönüş: 4–6 hafta
- Spor ve ağır aktiviteler: 3. aydan sonra, doktor kontrolüyle
- Protez ömrü: Ortalama 15–20 yıl (hastaya ve malzemeye göre değişebilir)
Kalça Protezinde Kullanılan Malzemeler
- Metal-Metal
- Metal-Polietilen (plastik)
- Seramik-Seramik
- Seramik-Polietilen
Malzeme seçimi hastanın yaşı, aktivite düzeyi, kemik kalitesi ve cerrahın tercihine göre belirlenir.
Sıkça Sorulan Sorular
-
Kalça protezi ameliyatı ne kadar sürer?
Genellikle 1–2 saat arasında tamamlanır.
-
Protez takılan hastalar spor yapabilir mi?
Evet, düşük etkili sporlar (yürüyüş, yüzme, bisiklet) önerilir. Temaslı sporlardan kaçınılmalıdır.
-
Protez kaç yıl dayanır?
Ortalama 15–20 yıl. Teknolojik gelişmeler sayesinde bu süre daha da uzayabilir.
-
Ameliyat sonrası ağrı olur mu?
İlk günlerde olabilir, ancak ağrı kontrolü günümüzde oldukça başarılıdır.
-
Protez takılan bacakta uzama ya da kısalma olur mu?
Nadir de olsa minimal boy farkları olabilir. Cerrahlar bunu mümkün olduğunca dengelemeye çalışır.